ادبیّات انقلاب اسلامی
تحلیل داستان فال خون داوود غفّارزادگان از منظرِ سازوکارهای دفاعی
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
(دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه ایلام)
چکیده
ازآنجاکه جنگ سبب ایجاد شدیدترین انواع ترس، اضطراب و احساس ناکامی در بسیاری از افراد می‌شود، خواه‌ناخواه، چنین مؤلّفه‌هایی در آثار مربوط به جنگ و دفاع مقدّس نیز جلوه می‌کند. داستان فال خون داوود غفّارزادگان در بیان وقایع جنگِ تحمیلی و فشارهای روانی و تبعات ناشی از آن یعنی زورمداری، آوارگی، خشونت، مرگ و... نوشته شده است و می‌توان آن را از جنبه‌های روان‌شناختی بررسی کرد. در این مقاله، به‌شیوۀ توصیفی‌ـ‌‌تحلیلی، به بررسی داستان مزبور از دیدگاه نظریّۀ شخصیّت فروید و ترس و اضطراب و اختلالات ناشی از آن و بیان سازوکارهای دفاعی درمقابل چنین حالاتی پرداخته شده است. براساس یافته‌های این جستار، شخصیّت‌های داستان، به‌منظورِ کاهش آسیب‌های روانی ناشی از ترس و اضطرابِ جنگ، به سازوکارهای دفاعی چون جابه‌جایی، همانند‌سازی، سرکوب و واپس‌زنی، والایش یا تصعید، فرافکنی و دلیل‌تراشی می‌پردازند که در واکنش به‌صورت رفتارهای ناآگاهانه‌ای چون استفاده از موادّ مخدّر، سرکوب خاطرات، فحّاشی و تحقیر یکدیگر، خشونت، خیال‌بافی و عذاب وجدان تجلّی می‌یابد.
کلیدواژه‌ها
)